Việc chọn lựa gà mái chọi dòng, gà mái dòng tông tử chuẩn là một trong những bước rất quan trọng trong việc đúc ra được những thế hệ gà chọi hay, gà chọi quý hiếm, các linh kê, thần kê. Tuy nhiên việc chọn gà mái chọi dòng như thế nào là đúng và những lưu ý gì khi lựa chọn sẽ được chúng tôi trình bày dưới đây.

HƯỚNG DẪN CHỌN GÀ MÁI CHỌI DÒNG

Việc chọn được gà mái chọi tốt ảnh hưởng đến 70% yếu tố thành công để tạo ra được lứa chiến kê con, bởi “chó giống cha, gà giống mẹ”. Do đó, mà việc chọn lựa phải có kỹ thuật cũng như sự kỹ lưỡng, tỉ mỉ nhất.

NGOẠI HÌNH

PHẦN ĐẦU

Phần đầu nên có sự tương xứng với phần cổ, tỷ lệ phù hợp là 1:1 bằng nhau, tạo nên sự thuôn dài, cân đối. Ngoài ra :
+ Mặt gà mái chọi phải cho thấy được sự tinh anh, nhanh nhẹn cùng yếu tố dữ dằn pha lẫn sự gian xảo, hung ác.
+ Phần mắt thể hiện được sự lanh lợi, linh hoạt khi hai mắt luôn đảo qua lại quan sát xung quanh.
+ Phần mỏ gà phải chắc khỏe, cứng cáp, rộng hai bên khóe miệng
+ Mũi to, cánh mũi rộng dần sang 2 bên.
+ Mào nên hạn chế các loại mào to như mào công, mào đỏ, mào vua.

PHẦN CỔ

Đối với phần cổ của gà mái chọi giống nên quan tâm đến sự chắc chắn, cứng cáp. Tiến hành dùng tay vuốt nhẹ xuôi theo cổ nhằm đánh giá xem xương của gà mái này có liền mạch hay không. Nếu liền mạch thì tốt bởi nó sẽ tạo sự chắc chắc, cứng cáp của phần cổ. Ngoài ra, khi chọn gà mái chọi giống cũng không cần quan tâm lắm đến kích thước cổ, chỉ có lựa gà trống thì mới cần cổ to.

PHẦN THÂN

Phần thân của gà mái chọi giống phải có sự tương đối với hình thể, tạo thành dáng đi thẳng, vững chắc. Không nên chọn những còn bị vẹo, lệch về một bên nhằm tránh việc di truyền cho đàn con sau này. Nhìn tổng thể phần thân nên có hình dạng giống bắp chuối, tức phần xương hai bên vai to và nhỏ dần ra sau. Ngoài ra, phần vai và lườn gà phải có sự cân đối lẫn nhau.
Phần cánh nên to và che được tới phần lườn cũng như bên phao câu. Đây là yếu tố quan trọng bởi phần lông ở cánh có tác dụng rất lớn trong việc tấn công lẫn né đòn, bảo vệ khi gà chọi giao đấu. Màu lông toàn thân của gà mái chọi giống cũng không quá quan tâm bởi nó ít ảnh hưởng đến màu lông của thế hệ con sau này.

PHẦN CHÂN

Bộ chân hoàn hảo nhất của gà mái chọi giống đó chính là sở hữu được chân và vảy đẹp, hiếm. Mặc dù vậy, trong trường hợp không có thì cũng có thể xét những yếu tố khác để chọn, gồm :
+ Phần chân phải đều và cân đối với đùi lẫn chân vảy. Không cần lựa gà mái chọi giống quá cao nhưng cũng không nên chọn những con quá lùn như vậy sẽ ảnh hưởng xấu đến đàn con sau này.
+ Phần chân vảy phải có được sự khô, ráo, nếu sở hữu những vảy quý lại càng tốt. Ngoài ra, trong trường hợp gà mái chọi giống có nhiều vảy tốt, quý mà các yếu tố khác lại kém thì cũng có thể lựa chọn được. Chính vì vậy, yếu tố vảy của gà cũng rất quan trọng khi đánh giá có nên chọn gà mái chọi giống hay không.
+ Phần chân của gà phải vững, chắc khỏe tạo thành dáng đứng thẳng, hiên ngang. Nên loại bỏ những con gà mái chọi giống có dáng khúm núm hoặc bị nghiêng sang một bên.

CÁC YẾU TỐ KHÁC

+ Ngoài việc lựa chọn thông qua ngoại hình, kết hợp việc gà mái chọi giống có các đòn đánh hoặc mảng miếng riêng cũng là một trong những điểm cộng nên lựa chọn. Tuy nhiên việc gà mái chọi tấn công lẫn nhau thường khá hiếm khi xảy ra.
+ Ngoài ra, nếu con gà mái chọi giống này đã từng tạo ra những thế hệ đàn con có chất lượng, đá hay, thành tích tốt thì là một trong những ưu tiên hàng đầu bởi xác xuất tạo ra những đàn con tiếp theo như vậy nữa là rất cao.
+ Thêm vào đó, gà mái chọi giống có thêm các đặc tính khác như hung dữ, máu chiến cao, lỳ lợm, nhìn cảm giác được sự gian xảo, tinh ranh thì có thể được ưu tiên lựa chọn.

YẾU TỐ TÔNG DÒNG

Đây cũng là một trong những yếu tố quan trọng bởi chỉ những cặp gà giống đẹp, giỏi, đá hay thì mới có thể tạo ra những thế hệ sau chất lượng tốt nhất. Chính vì vậy nếu gà mái chọi giống có thế hệ bố mẹ nổi tiếng hoặc một tông dòng tốt thì nên ưu tiên. Tuy nhiên, khi lựa chọn dòng gà hoặc tông dòng tốt, nổi tiếng thì không nên mua một cặp trống mái bởi rất dễ tạo ra những thế hệ bị dị tật, khuyết tật bởi yếu tố cận huyết.
Ngoài ra, gà mái chọi giống tốt nhất là nên chọn những con gà mái rặc hay gà thuần chủng, hạn chế mua những con đã qua lai tạo bởi những yếu tố, đặc điểm tốt nhất của thế hệ bố mẹ đều di truyền qua thế hệ sau, nếu đã qua lai tạo thì những gen quý, đặc điểm tốt sẽ bị ảnh hưởng khá nhiều.
Tóm lại, yếu tố tông dòng khi lựa chọn gà mái chọi giống là rất quan trọng. Ví dụ, như hậu duệ của những giống gà chọi nổi tiếng nhất Việt Nam như Xám thần, xám Messi đều được trả giá rất cao, lên tới hàng trăm triệu đồng. Cho ta thấy được tầm quan trọng của yếu tố tông dòng ảnh hưởng đến thế hệ gà con sau này như thế nào.

MỘT SỐ LƯU Ý KHI CHỌN GÀ MÁI CHỌI GIỐNG

Theo như nhiều kinh nghiệm trong việc chọn gà mái chọi giống đã chỉ ra, nếu bạn có con gà trống tốt thì không nên lấy lứa gà mái đầu tiên để tiến hành đúc giống gà con. Mà theo đó, phải để cho lứa gà mái này đẻ ra lứa gà mái thứ hai, sau đó đem đi đúc giống sẽ tốt hơn và an toàn hơn. Lý giải điều này, bởi lứa gà mái đầu tiên vẫn còn mang nhiều yếu tố gen của gà trống trước đó nên sẽ có nhiều rủi ro khi đem đúc giống, do đó chỉ mang đi đúc ở thế hệ gà mái tiếp theo.
Ngoài ra, nhiều người trong giới gà chọi lâu năm cũng chỉ ra các đặc tính của gà mái chọi giống sẽ có ra những thế hệ chiến kê đá hay, linh kê, thần kê khi có các đặc điểm như sau:
+ Gà tử mị (có dáng ngủ sải chân,sải cánh như gà chết)
+ Có cựa nhật nguyệt (sở hữu một bên cựa đen, một bên cựa trắng).
+ Gà lưỡng nhãn (có hai màu mắt khác nhau).
+ Gà mái trong lưỡi có bớt
+ Gà né lồng : có dáng đi chân cao như diễu hành, mỗi sáng hay lắc đầu, đi lòng vòng.